Onderhoud kapitaalgoederen

Voor wonen, werken en recreëren zijn kapitaalgoederen nodig, zoals wegen, riolering, kunstwerken, groen, verlichting en gebouwen. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud daarvan is bepalend voor het onderhoudsniveau en uiteraard de (jaarlijkse) lasten. De lasten vormen een belangrijk onderdeel van de gemeentelijke begroting.
Onderstaand overzicht geeft de kosten structureel- en periodiek onderhoud en periodieke vervanging van kapitaalgoederen en productiemiddelen weer maar vormt niet het totaal van de begroting. Zo vallen loonkosten personeel hier buiten. In de beheerplannen periodiek onderhoud en vervanging, worden per jaar de te onderhouden kapitaalgoederen en te vervangen productiemiddelen weergegeven. De totale kosten verschillen dus per jaar. Om toch een constante begrotingslast te realiseren, worden de jaarkosten betaald uit een gevormde voorziening. Die voorziening wordt jaarlijks met een constant bedrag (het gemiddelde over meerdere jaren) gevoed.

Het beleidsplan IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) wordt beschouwd als het overkoepelend beleidsdocument voor de openbare ruimte. In 2021 is het IBOR-Beleidsplan geactualiseerd en vastgesteld voor 2022-2027. Onder het IBOR vallen de verschillende kapitaalgoederen. Het is de intentie om per kapitaalgoed toe te werken naar een beleidsplan en beheerplan. De riolering valt hier wat buiten vanwege de verplichting die voortvloeien uit de wet milieubeheer. Globaal gezien kan voor riolering het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) als het koepeldocument gezien worden en het beheerplan als onderliggend document.

Voor uitvoeringsjaar 2021 is nog van het beleidsplan Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) uitgegaan dat in 2017 is vastgesteld. In het IBOR staan de afspraken hoe het er buiten uit moet zien. Per gebied en per onderdeel zijn de gewenste beheerkwaliteiten afgesproken. Om de kwaliteit te monitoren zijn diverse schouwrondes uitgevoerd.

De vastgestelde beeldkwaliteit voor 2021 voor het beheer van de openbare ruimte wordt in de enkele gebieden ruimschoots gehaald, in andere gebieden ligt de kwaliteit beneden de ambitie. De resultaten van de schouwen geven aan dat de kwaliteit van het groen regelmatig achterblijft. Daarnaast zijn er veel klachten geeft van ontevreden burgers, ongeacht of het niveau wel wordt gehaald. De kwaliteit van het groen achteruit, wat als negatief wordt ervaren. Dit blijkt onder andere uit de klachten en verzoeken tot omvorming van groen. Vanwege alle kosten die daarmee gemoeid zijn ten opzichte van wat wordt bereikt, en de invloed van het groen op de leefbaarheid in de woonwijken, is het kwaliteitsniveau van groen in de woonwijken in de actualisatie IBOR aangepast.

Daarnaast zien we dat het kwaliteitsniveau in het Oude Dorp op diverse onderdelen niet gehaald wordt. Dit heeft te maken met onder andere de verharding van de wegen die bestaat uit klinkerverharding. Vanwege de locatie, het verkeer en de bomen in verharding sluiten de klinkers niet naadloos aan elkaar aan, wat niet voldoet aan de vastgestelde kwaliteit en waardoor bijvoorbeeld mosgroei in de voegen ontstaat. Dit straatbeeld geeft echter juist de karakteristiek aan het Oude Dorp. De kwaliteit van het oude dorp wordt wel positief ervaren. De gewenste kwaliteit is aan de bestaande situatie aangepast in de actualisatie van het IBOR-beleidsplan.

Resultaat kwaliteit gestuurd beheer 2021:
De vastgestelde beeldkwaliteit uit het beleidsplan IBOR voor het beheer van de openbare ruimte voldoet op hoofdlijnen aan de vastgestelde ambitie.

Verklaring aanpassing cijfers
Als gevolg van onder andere de ontwikkeling Oranjewijk nemen de arealen gestaag toe. Oranjewijk Noord en Zuid worden echter pas na 2021 aan beheer overgedragen en vallen in 2021 nog onder de grondexploitatie. Van Zeewijk is fase vier toegevoegd aan het areaal.

Areaaluitbreidingen
De reguliere beheerbudgetten openbare ruimte, inclusief de budgetten ter voeding van beheervoorzieningen, worden jaarlijks met de reguliere prijsmutatie en areaaltoename verhoogd.

Korte toelichting op de verplichte onderdelen
Het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten) schrijft voor dat in elk geval de kapitaalgoederen wegen, riolering, water, groen en gebouwen in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen aan de orde moeten komen (BBV art 12).

Wegen
Bij raadsbesluit 19 september 2002 is het Wegenbeheerplan (rehabilitatie) gemeente Urk vastgesteld en in 2008 geactualiseerd. Op basis van dit plan wordt inzicht verkregen in welke maatregelen er nodig zijn om de kwaliteit van de verhardingen in de gemeente Urk te waarborgen en te verbeteren. Met dit plan zijn de financiële middelen geborgd. Het beleid is vastgelegd in het wegenbeleidsplan Urk (2015), dat integraal is vastgesteld met het IBOR-beleidsplan. In 2022 wordt gestart met het actualiseren van het wegenbeheerplan.

Het Urker wegennet wordt conform de CROW-systematiek elke twee jaar geïnspecteerd. De maatregelen die daaruit voortvloeien worden verwerkt in de jaren erna. De inspectie heeft in 2020 plaats gevonden. In periode 2020/2024 worden diverse maatregelen die hieruit voortvloeien uitgevoerd. De geplande maatregelen worden afgestemd met de andere beheerdisciplines.

Riolering
Het huidige Gemeentelijk Rioleringsplan is in 2015 is door de raad vastgesteld en heeft een looptijd tot en met 2021. Hierin is het beleid voor de gemeentelijke riolering beschreven zowel ten aanzien van de inrichtingsopgaven, het beheer en onderhoud en de vervangingsopgave. In het GRP is een doorkijk gemaakt voor de lange termijn en zijn de maatregelen voor de planperiode concreter beschreven. Om zorg te dragen voor de realisatie van de beheeropgaven op het gebied van de riolering wordt gewerkt met een operationeel beheerplan riolering. Dit is geen vastgesteld document.

Met de komst van de omgevingswet komt de wettelijke verplichting om een GRP te hebben te vervallen. Bij de vertaling van de omgevingswet voor de gemeente Urk moet beoordeeld worden of de gemeente Urk het GRP als middel wil handhaven. Gelet op de omvang van dit kapitaalgoed is het van belang dat de functie van het GRP geborgd blijft. Daarom is in 2021 gestart met het opstellen van een nieuw GRP dat past binnen de vorm van de omgevingswet en is het document gewijzigd in het Gemeentelijk Water en Rioleringsplan (GWRP). Dat wordt in 2022 afgerond.

Water
Op 29 juni 2009 is door de Flevolandse gemeenten en het waterschap Zuiderzeeland een bestuursovereenkomst gesloten waarin het onderhoud van het stedelijke water, beschoeiingen en de stuwen wordt overgedragen aan het Waterschap. Per 1 januari 2011 is deze overeenkomst in werking getreden. Conform hetgeen in de overeenkomst is aangegeven blijft de gemeente Urk verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van duikers, grondkeringen en droogvallende berm sloten e.d. De afspraken hierover zijn vastgelegd in het GRP.

Groen
Vanaf 1 januari 2018 valt het groenbeheer onder het beleidsplan IBOR. Het groenbeleid en beheerplan zijn geactualiseerd. Het beleidsplan is in 2019 door de raad wordt vastgesteld.

Jaarlijks wordt het openbaar groen onderhouden conform het beleid. Dit wordt gedaan op basis van beeldkwaliteit. Het grootste deel wordt onderhouden door Concern voor Werk en een klein deel wordt gedaan door het wijkbeheer of externe partijen.

Gebouwen
De gemeentelijke gebouwen vallen niet onder het beleidsplan IBOR. Voor het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen wordt gebruik gemaakt van het in 2013 opgestelde beheerplan dat in 2022 zal worden geactualiseerd.