Inleiding
In de omgeving van de gemeente Urk spelen talloze ontwikkelingen die enerzijds kansen bieden om zaken anders te organiseren (o.a. participatie, ketensamenwerking) en anderzijds een verplichting vormen (o.a. Omgevingswet, Wet open overheid, Wet Inburgering). Ook ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, energievoorziening en technologische ontwikkelingen zoals o.a. internet of things, apps en big-data beïnvloeden de dienstverlening en werkwijze van de gemeente. De lat binnen de informatiesamenleving ligt hoog. Burgers en bedrijven stellen hoge eisen aan dienstverlening.
Deze veranderende omgeving haakt in op de organisatie, processen, dienstverlening, houding en gedrag en op de informatievoorziening. De rollen binnen de gemeentelijke organisatie veranderen daarbij continue om de leefomgeving en haar inwoners optimaal te kunnen bedienen. Informatievoorziening draagt bij aan het behalen van de strategische doelen van de organisatie.
Algemeen
In juni 2020 is het nieuwe informatiebeleidsplan 2020-2024 vastgesteld. In dit informatiebeleidsplan is rekening gehouden met de suggesties en aanbevelingen die de rekenkamercommissie heeft laten optekenen in een rapport waarbij de ICT-functie binnen de gemeente Urk werd onderzocht.
Het informatiebeleidsplan geeft richting aan de ontwikkeling van de informatievoorziening. Via vaarroutes (ontwikkelsporen) en thema’s is deze richting bepaald. Daarbij zijn er ook kaders meegegeven waarbinnen deze ontwikkeling moet plaatsvinden, ten aanzien van ICT-Infrastructuur, Informatiearchitectuur en de Governance.
De vaarroutes en thema’s voor de komende jaren zijn als volgt:
- Vaarroute A: Organisatieontwikkeling
- Thema: Interne samenwerking versterken
- Thema: Externe samenwerking versterken (landelijk en regionaal)
- Thema: Plaats- en tijd onafhankelijk werken
- Vaarroute B: Datagestuurd werken
- Thema: Basis op orde / grip op de zaak (denk aan privacy, informatiebeveiliging en archief)
- Thema: Data als sturingselement
- Thema: Open data, delen
- Vaarroute C: Dienstverlening, dichtbij
- Thema: Digitaal, sociaal
- Thema: Monitoring en integraal klantbeeld
- Thema: Omgevingswet
Voortgang Uitvoeringsplan IBP
Vaarroute A – Organisatieontwikkeling
De gemeente Urk is een groeigemeente en de gemeentelijke organisatie groeit hierin mee. Ook onze omgeving verandert en onze inwoners hebben andere (hogere) verwachtingen over de dienstverlening vanuit de gemeente. Professionalisering van de organisatie van de informatievoorziening, het vergroten van de wendbaarheid van de organisatie en het vergroten van het ICT-bewustzijn is dan ook noodzakelijk. Daarnaast is het van belang om aan te haken op het landelijke samenwerkingsinitiatief Samen Organiseren. Doel van dit programma is om als gemeenten samen te werken aan één krachtige lokale overheid, vanuit de gedachte “één keer ontwikkelen, 355 keer toepassen”. De gemeente Urk sluit zich aan bij deze ontwikkeling, vanuit het principe “pas toe, of leg uit”.
Vaarroute B – Datagestuurd werken
Doordat de samenleving (en de organisatie) steeds meer digitaal wordt neemt de hoeveelheid beschikbare data exponentieel toe. Data wordt daarmee in toenemende mate een middel wat we kunnen gebruiken om ons werk te doen. Tegelijkertijd is het ook steeds meer een bron van verantwoording naar de samenleving met een open en vrij beschikbaar karakter. Voorbeelden zijn de Wet open overheid en de Wet hergebruik overheidsinformatie die worden ingevoerd. Data kan, mits goed vastgelegd en ontsloten, belangrijke informatie geven voor het nemen van besluiten op verschillende niveaus. Tot slot biedt het mogelijkheden om de kwaliteit van gemeentelijke dienstverlening te verbeteren en maatschappelijke opgaven effectiever aan te pakken.
De gemeente Urk wil de komende jaren geleidelijk groeien naar een datavolwassen organisatie. Het begint ermee dat we de basis op orde moeten brengen. Om datagestuurd te werken moeten we de kwaliteit van de data kunnen vertrouwen. De komende jaren zal dit nog onze aandacht vergen. Gelijk opgaand hiermee willen we beginnen met concrete, merkbare toepassingen van data. Door kleine stappen te zetten en te experimenteren leren we ook waar de behoeften liggen en wat we nodig hebben om daar invulling aan te geven. Daar hoort bij dat we moeten investeren in tijd en het opdoen van kennis. Het gaat daarbij niet alleen om interne databronnen, maar we kunnen ook gebruik maken van externe databronnen. Dat vraagt ook om overzicht en inzicht in de hoeveelheid data die beschikbaar is en de wijze waarop deze kan worden ontsloten.
Vaarroute C – Dienstverlening dichtbij
De vraag van onze inwoners en het bedrijfsleven verandert en de digitalisering neemt toe. En daarmee ook de complexiteit en afhankelijkheid van informatie en ICT. Zowel op lokaal, regionaal als landelijk niveau zijn er veel ontwikkelingen die invloed hebben op onze ICT-infrastructuur, werkwijzen, samenwerking en dienstverlening. Ook wet- en regelgeving over informatieveiligheid, privacy en de Omgevingswet stellen hogere eisen. Onze gemeentelijke organisatie staat niet meer op zichzelf. We maken deel uit van een complex netwerk van samenwerkingsverbanden, ketenpartners, informatievoorzieningen en gegevensuitwisseling.
Inwoners en bedrijven moeten hun zaken met de overheid veilig en makkelijk online kunnen doen. Dichtbij zijn helpt om het persoonlijk te maken. Natuurlijk kunnen inwoners en ondernemers op afspraak naar het gemeentehuis komen. Maar de gemeente maakt het ook dichterbij mogelijk. De gemeente is daar waar de doelgroep is. In de buurt, aan tafel, bij het project. De gemeente is daar waar het gesprek plaatsvindt, in verzorgingstehuizen, in de bibliotheek, in de sportkantine of op scholen. Waar nodig komt de gemeente thuis aan de keukentafel, iets wat ook online gebeurd. Online biedt de oplossing om zonder afstand met elkaar en met de gemeente in contact te komen.
Voortgang beleidsuitvoeringen
4e kwrt | 2021 | 3e kwrt | 2021 | |||||||
Thema | Beleidsuitvoering | Looptijd | Fase | Real. | Proc. vrlp. | Fase | Real. | Proc. vrlp. | ||
Interne samenwerking versterken | Optimalisatie organisatie informatievoorziening | 2020-2021 | Realisatie | 75% | 2 | Realisatie | 75% | 2 | ||
Integraal sturen op ICT | 2020-2021 | |||||||||
Vernieuwing intranet | 2020-2021 | Afsluiting | 100% | 1 | Realisatie | 75% | 1 | |||
Professionalisering Planning & Control | 2020-2021 | Realisatie | 75% | 4 | Realisatie | 75% | 4 | |||
De financiële gegevens invoeren in LIAS is door meerdere oorzaken (Corona, personele mutaties) vertraagd. De jaarrekening 2021 is opgemaakt in LIAS. Wel moet nog een verdiepingsslag gemaakt worden met de financiële module. Er zal nog gekeken wanneer de budgethouders kunnen gaan budgetteren in LIAS. | ||||||||||
Externe samenwerking | Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) | 2021-2024 | Definitie | 0% | 4 | Definitie | 0% | 4 | ||
De GDI is een kaderwet rondom standaardisatie van de digitale infrastructuur. Vanuit deze raamwet worden landelijk verschillende initiatieven voor standaardisatie opgestart. De GDI bestaat uit producten, standaarden en voorzieningen verdeeld over vier thema's. Deze dragen alle vier bij aan een ander aspect van digitale dienstverlening: identificatie en authenticatie, gegevens, dienstverlening en interconnectiviteit. Veel van de benoemde producten, standaarden en voorzieningen die beschikbaar zijn hebben we inmiddels geïmplementeerd. Producten die nog in ontwikkeling zijn volgen op termijn. | ||||||||||
Plaats- en tijd onafhankelijk werken | Uitvoeringsplan Plaats- en tijd onafhankelijk werken | 2020-2022 | Realisatie | 50% | 4 | Realisatie | 25% | 4 | ||
Het Uitvoeringsplan plaats- en tijdonafhankelijk werken is eind 2020 gereed gemaakt en door het college vastgesteld. In het uitvoeringsplanplan is een roadmap met deelprojecten opgesteld voor 2021 en 2022. Dit betreft: | ||||||||||
Onderzoek samenwerkingsomgeving projectmatig werken | 2021 | Afsluiting | 100% | 1 | Realisatie | 75% | 1 | |||
Voortschrijdend inzicht vanuit het project plaats- en tijdonafhankelijk werken geeft aan dat de samenwerkingomgeving binnen MS 365 (Teams in combinatie met SharePoint) het beste past binnen de architectuur en de overige ontwikkelingen binnen plaats- en tijdonafhankelijk werken. Deze oplossing is dan ook opgenomen in het Uitvoeringsplan plaats- en tijdonafhankelijk werken. Realisatie/oplevering is voorzien in periode november/december 2021. | ||||||||||
Vervanging telefooncentrale | 2020-2021 | |||||||||
Basis op orde | Uitvoeringsplan AVG | 2020-2021 | Realisatie | 75% | 4 | Realisatie | 75% | 4 | ||
In de eerste maanden van 2022 moeten nog een aantal zaken worden afgerond. Dit is te verklaren door de vertraging die is opgelopen vanwege de coronacrisis. De inhuur voor 2020-2021 wordt met enkele maanden verlengd om deze werkzaamheden af te ronden. | ||||||||||
Uitvoeringsplan “archief op orde” | 2020-2022 | Realisatie | 50% | 2 | Realisatie | 50% | 2 | |||
Herzien informatiebeveiligingsbeleid en uitvoeringsplan | 2020-2021 | Realisatie | 75% | 4 | Realisatie | 25% | 4 | |||
In 2020 en 2021zijn voorbereidende werkzaamheden rondom de overgang van de BIG naar BIO gerealiseerd. Het nieuwe informatiebeveiligingsbeleid en het bij behorende uitvoeringsplan zijn opgesteld. Inmiddels is het informatiebeveiligingsbeleid, gebaseerd op de BIO herzien en het Privacy en Informatiebeveiliging Team (PIT) is akkoord. In Q2 2022 wordt dit nieuwe beleid ter vaststelling aangeboden. Na vaststelling zal opstelling van een uitvoeringsplan plaatsvinden. | ||||||||||
Wijziging wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen | 2020-2021 | |||||||||
Basisregistratie ondergrond | 2020-2022 | Realisatie | 50% | 4 | Realisatie | 50% | 4 | |||
De BRO wordt gefaseerd ingevoerd (t/m 2022). Op dit moment dienen de objecten uit de 1e en 2e fase geleverd te worden, voor zover die binnen de gemeente voorkomen. De aanlevering hiervoor is (wederom) vertraagd. Deze achterstand wordt ingehaald in het voorjaar van 2022. Dit wordt ook gerapporteerd aan het verantwoordelijk Ministerie. | ||||||||||
Data als sturingselement | Basis data-gestuurd werken invoeringsplan | 2021 | Ontwerp | 0% | 6 | Ontwerp | 0% | 6 | ||
De oorspronkelijke planning is niet gehaald. De planning is nu doorgeschoven naar 2022. Dit had overigens niet tot gevolg dat aan datagestuurd werken geen aandacht is geschonken. Inmiddels is tooling verworven en worden voor diverse beleidsterreinen al oplossingen geboden voor datagestuurd werken. | ||||||||||
Open data, delen | Onderzoek impact Wet Open Overheid | 2021 | Definitie | 25% | 4 | Definitie | 25% | 4 | ||
De wet treedt naar verwachting per 1 mei 2022 in werking en wordt gefaseerd ingevoerd. In 2021 is er een voorzichtige start gemaakt met initiatieffase van dit deelproject en de impactanalyse is in Q4 2021 en Q1 2022 opgesteld en afgerond. Hierna zal de projectgroep vanaf Q2 2022 de verdere uitrol verzorgen. | ||||||||||
Onderzoek impact Wet Hergebruik overheidsinformatie | 2021 | Definitie | 0% | 4 | Definitie | 0% | 4 | |||
Project wordt in Q1 2022 weer opgepakt en loopt door tot in Q2 2022 vanwege aanhaken op het Besluit Digitale Overheid, de Wet digitale overheid en de Wet open overheid. Daarna zal de projectgroep de verdere uitrol verzorgen. | ||||||||||
Digitaal, sociaal | Wet digitale overheid | 2021-2024 | Definitie | 0% | 4 | Definitie | 0% | 4 | ||
De Wet Digitale Overheid is een kaderwet. De eerste tranche is gericht op veilige toegang tot overheidsdienstverlening. Voorlopig zal deze projectplanning doorschuiven omdat de wetgeving nog niet afgerond is. De Tweede Kamer stemde 18 februari 2020 in met deze wet maar de Eerste Kamer heeft deze wet nog in behandeling. | ||||||||||
Meldingen Openbare Ruimte | 2020-2021 | Realisatie | 50% | 4 | Voorbereiding | 75% | 4 | |||
Hier is sprake van een geringe uitloop. Signalen is vrij nieuw en we zijn tegen een aantal praktische dingen aangelopen in de acceptatiefase. Het was nodig om deze op te lossen om met een voor Urk aanvaardbare versie naar de productieomgeving te gaan. | ||||||||||
Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer / webportaal | 2020-2022 | Voorbereiding | 25% | 2 | Ontwerp | 75% | 2 | |||
De door de wet gestelde wettelijke vereisten zijn vertaald naar een vragenformulier op productniveau. Deze zijn naar de beleidsambtenaren verzonden. Hiervan is een deel al terug. Deze info is de basis voor de impact analyse. Het project loopt door tot 2022 aangezien de wet is uitgesteld naar 01-07-2022. | ||||||||||
Uitbreiding openingstijden / Werken op afspraak | 2020 | |||||||||
Zaakgericht werken fase 2 – digitale communicatie burgers | 2021 | Afsluiting | 100% | 2 | Definitie | 25% | 2 | |||
Dit project is samengegaan met het project Implementatie Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer. | ||||||||||
Zaakgericht werken fase 2 – koppeling bestuurlijke besluitvorming | 2020 | |||||||||
Monitoring en integraal klantbeeld | Zaakgericht werken fase 2 – koppeling VTH-processen | 2020 | Realisatie | 75% | 4 | Realisatie | 75% | 4 | ||
De koppeling is in test geslaagd. Livegang stond gepland voor 1-11-2021, maar is uitgesteld naar Q1 2022. | ||||||||||
Zaakgericht werken fase 2 – koppeling werk en inkomen processen | 2021 | Definitie | 0% | 4 | Definitie | 0% | 4 | |||
Vanwege noodzakelijke prioriteitsstelling binnen team Informatie is de opstart van dit project verder verplaatst naar 2023. Afronding van de digitalisering is door de omvang van het bestand nog niet in zicht. | ||||||||||
Omgevingswet | Aansluiting digitaal stelsel omgevingswet | 2020-2022 | Realisatie | 25% | 2 | Voorbereiding | 75% | 2 | ||
De invoering van de Omgevingswet is wederom uitgesteld en nu tot 1 januari 2023. Voor die tijd moeten we aansluiten op het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en alle ondersteunende software geïmplementeerd hebben. | ||||||||||
Overige projecten | Migratie naar nieuwe generatie IP-adressen | 2021-2022 | Realisatie | 25% | 2 | Voorbereiding | 0% | 2 | ||
IPv6 is een toekomst vast protocol voor internetadressen. Om hun dienstverlening blijvend te kunnen garanderen, is het belangrijk dat alle overheden overstappen op IPv6 voor zowel websites als e-mail. | ||||||||||
Govroam | 2020 | Realisatie | 25% | 4 | Voorbereiding | 75% | 4 | |||
De technische oplossing voor Govroam is in ontwikkeling in samenwerking met KPN. Deze activiteit loopt parallel aan zowel het project plaats- en tijdonafhankelijk werken als de optimalisatie van het netwerk. Govroam werd naar verwachting in Q4 opgeleverd. | ||||||||||
Invoering wet Inburgering | 2020-2021 | Afsluiting | 100% | 1 | Definitie | 50% | 1 | |||
Voor de Wet inburgering is onderzoek gedaan naar mogelijke ondersteunende software. Deze verkenning is begin Q4 afgerond en naar functionele eisen is daarbij ook gekeken naar benodigde voorzieningen binnen deze software voor uitwisseling van data met derden. Ondersteunende applicatie is in Q4 2021 aangeschaft en geïmplementeerd. |
ICT-kosten
De jaarlijkse ICT-kosten voor de Nederlandse gemeenten zijn de afgelopen jaren fors toegenomen. In het jaar 2019 werd er nog gemiddeld € 86 aan ICT-kosten per inwoner uitgegeven. In 2020 was dit € 93. De verwachting is dat landelijk de kosten voor 2021 uitkomen op € 99. Wij zijn als gemeente nog in afwachting op de definitieve resultaten uit de Benchmark 2022 (boekjaar 2021) van M&I. De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat gemeenten volop moesten en zijn gaan investeren. De jaarlijkse kosten zullen naar verwachting vanaf 2022 met € 2 tot € 5 per inwoner gaan toenemen.
De uitgaven aan ICT bij de gemeente Urk liggen tot en met 2019 in lijn met het landelijke gemiddelde. In 2020 besteedde gemeente Urk € 91 aan ICT-kosten per inwoner. Daarmee bleef de gemeente Urk onder het landelijk gemiddelde. In de begroting 2021 werd uitgegaan van € 94 per inwoner. De stijging dit jaar is grotendeels toe te schrijven aan de doorschuiving van plaats- en tijdonafhankelijk werken en implementatie Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) die beiden al in 2020 zouden starten maar pas in 2021 (deels) zijn uitgevoerd.
Het in 2020 vastgestelde Informatiebeleidsplan maakte al duidelijk dat er de komende 3-4 jaar een inhaalslag nodig is. Het aantrekken van kwalitatief goed personeel was hierin (zeer) bepalend. In 2021 hebben we dit grotendeels kunnen realiseren. Dit heeft een positieve uitwerking in de mate van inhuur van personeel.