Covid-19

De Coronacrisis en het effect van de door het kabinet reeds ingevoerde maatregelen hebben direct en indirect impact op onze gemeentelijke beleidsterreinen en bedrijfsvoering. Maatregelen die ingrijpend zijn voor onze inwoners, ondernemers, instellingen, als ook voor onze eigen gemeentelijke organisaties. Er worden nu en in de nabije toekomst andere prioriteiten gesteld. Op voorhand merken wij op dat er getracht is om de impact van Corona in kaart te brengen. De aard en betekenis van de gevolgen zijn gewoonweg niet geheel te overzien. Met zekerheid kunnen we wel stellen dat de impact fors en ingrijpend is.

De Coronacrisis heeft vooralsnog directe impact op de beleidsterreinen volksgezondheid, sociaal domein en economie. Gemeente Urk vaart begrijpelijkerwijs op onderdelen een andere koers dan wanneer de crisis niet aan de orde was. Wij bezien waar wij onze ondernemers, instellingen en inwoners die als gevolg van de crisis in acute nood terechtkomen, kunnen helpen en faciliteren. Na de crisis ontstaat een nieuw evenwicht in de samenleving en de economie.
Onderstaand gaan we nader in op de (mogelijke) impact van diverse beleidsterreinen.

Sociaal Domein
Onderstaand geven wij een opsomming van de eerste beelden van de effecten voor het Sociaal Domein. Hoe groot de effecten zullen zijn, is afhankelijk van de duur van de maatregelen.

• Voor ouders in cruciale beroepen en kwetsbare kinderen is door de gemeente Urk in samenspraak met kinderopvang noodopvang geregeld.
• Zelfstandigen met financiële problemen worden met tijdelijke regelingen ondersteund. Uitvoering vindt plaats door Flevolandse gemeenten via Zelfstandigen Loket Flevoland (ZLF).
• Zorgaanbieders hebben hun zorgverlening aan moeten passen. Bijvoorbeeld dagactiviteiten konden niet meer plaatsvinden. Begeleiding die op een andere wijze vorm moest krijgen. Omdat de gemeente een z.g. ‘mandjes-structuur’ hanteert (in plaats van P*Q) hoefde de financiering niet aangepast te worden. Met een ‘ mandjes-structuur’ bedoelen we een bekostiging van activiteiten in een range van dagdelen.

Het Rijk en de VNG hebben afspraken gemaakt over de wijze waarop de zorgaanbieders financiële continuïteit kon worden geboden. De afspraken richten zich op:

• Eventuele meerkosten van andersoortige (digitale) inzet en vanwege beschermingsmiddelen en –maatregelen.
• Compensatie omzetverlies door niet geleverde zorg.
• Soepel omgaan met afspraken en contracten daar waar de zorg en ondersteuning op andere wijze dan regulier geboden moest en moet worden.

De gemeente Urk volgt de richtlijnen vanuit de VNG en het Rijk. Gemeenten hebben inmiddels in twee tranches compensatie ontvangen voor de meerkosten.

• Subsidieverstrekking. Het college van B&W heeft besloten om aan de hand van de hardheidclausule in de subsidieverordening coulance te betrachten in de gestelde subsidiekaders tijdens de periode waarin COVID-maatregelen gelden

Economie

Het jaar 2021 stond voor ondernemers volledig in het teken van de coronacrisis. De duur van de crisis, wat dit voor impact heeft op de omzet, werkgelegenheid en natuurlijk gezondheid heeft het hele jaar voor onzekerheid gezorgd. Tussen de twee lock-down periodes is het voor veel Urker bedrijven goed gegaan en is er een forse economische inhaalslag geweest. Ondanks de economische groei is er een nieuw probleem ontstaan, passende werknemers voor onze industrieën zijn schaars geworden en zijn vacatures lastig in te vullen. Ons Urker imago t.o.v. de buitenwereld, tijdens de coronacrisis heeft daarbij ook niet altijd geholpen.

De gemiste omzetten kunnen niet goedgemaakt worden en het vinden van personeel is lastig geweest, maar toch kunnen we wel spreken van een veerkrachtig bedrijfsleven.

Als gemeente Urk is er veelvuldig contact geweest met de ondernemers en is er goed geïnformeerd naar alle mogelijkheden die geboden zijn. Met grote regelmaat een nieuwsbrief, gesprekken met ondernemers en informatie omtrent de Rijks regelingen voor financiële ondersteuning.

Grondexploitaties/projecten

De gevolgen van de coronacrisis op de gebiedsontwikkelingen worden steeds duidelijker. De verwachting is dat bij grote projecten vertraging gaat ontstaan door beperkte beschikbaarheid van personeel en de beperkte beschikbaarheid van grondstoffen. Door deze beperkte beschikbaarheid van grondstoffen en personeel zijn de bouwkosten de afgelopen periode enorm gestegen. Dit effect wordt versterkt door de oorlog in Oekraïne.
Aan de opbrengstenkant heeft de coronacrisis geen gevolgen gehad op de grondexploitaties. Sterker nog, door de lage rente en het lage bouwtempo is de vraagprijs van woningen juist gestegen.
De hypotheekrente is echter wel weer aan het stijgen. Dit zal naar verwachting een dempend effect hebben op de prijzen van woningen.

Vergunningen

De invloed van Corona op de legesinkomsten vergunningen (in totaal per jaar begroot op € 0,7 mln.) is moeilijk in te schatten. Behalve evenementen, hebben we geen terugval gemerkt mede door een aantal grote projecten.

Handhaving inzet Boa’s

De coronamaatregelen vragen meer van team Handhaving. De normale werkzaamheden zijn door het Coronavirus en de gewijzigde bezetting opnieuw geprioriteerd. Ook zijn (met subsidie van het Rijk) tijdelijk twee extra toezichthouders ingehuurd.

Handhaving Wabo

Mede vanwege uitval van de handhavingsjurist is inhuur nodig geweest. Door nieuwe coronamaatregelen was extra inzet vanuit handhaving nodig.

KCC en Burgerzaken

De werkzaamheden voor KCC gaan onverkort door. Het op afspraak werken bevalt van beide zijden (inwoner en dienstverlener) prima. Omdat we werken op afspraak zijn we efficiënter gaan werken. Dit voordeel hebben we ten goede aan de burger kunnen laten komen. De openingstijden zijn verruimd. De balie is vanaf 2021 op elke werkdag geopend tot standaard 17:00 uur. We hebben een avondopenstelling kunnen realiseren tot 18:00. We hebben de burger betrokken bij de keuze voor de dag van deze nog ruimere openstelling. Dit is gedaan met een online enquete waarbij 58% aan heeft gegeven een voorkeur te hebben voor donderdag. Hieraan is dus gehoor gegeven en we kunnen zien aan de planning dat hier echt in een behoefte is voorzien. We blijven volgen of de werkwijze goed aansluit bij de behoefte van onze inwoners en zullen de raad hiervan op de hoogte houden.

Communicatie

Binnen de organisatie is vanaf het begin van de crisis een Coronacrisisteam ingesteld. Van hieruit is de informatievoorziening naar medewerkers en samenleving vormgegeven via e-mail, intranet, website, sociale media en elektronische nieuwsbrieven. De werkzaamheden van het crisisteam worden verdeeld over meerdere werkgroepen, zoals bijvoorbeeld Sociaal Domein, Economische Zaken, Toezicht en Handhaving en Bedrijfsvoering bij 1,5 meter.
Het invulling geven aan genoemde taken vraagt nog steeds veel van de beschikbare capaciteit. Daarnaast worden reguliere werkzaamheden zoveel mogelijk uitgevoerd onder niet-reguliere omstandigheden. Hierbij geldt als richtlijn dat medewerkers zoveel mogelijk thuiswerken en overleg voeren via (video)bellen.

Interne organisatie (ICT – Informatiemanagement)

Onder regie van het Coronacrisisteam zijn op het gebied van ICT en informatiemanagement maatregelen getroffen om thuiswerken voor onze medewerkers adequaat in te regelen. Deze maatregelen voorzien er vooralsnog in dat onze medewerkers beveiligd van thuis uit kunnen werken. Om het video vergaderen te faciliteren hebben wij Teams uitgerold. Het veilig beschikbaar en op afstand toegankelijk houden van de ICT-omgeving is een van de cruciale processen binnen de organisatie. Daarnaast is het voor de communicatie en (online) dienstverlening met inwoners en ondernemers van belang dat het online dienstverleningskanaal overeind blijft. De lopende ICT-projecten hebben enige vertraging opgelopen, maar komen vooralsnog niet in gevaar.

Het Rijk heeft in 2021 in vijf tranches steunpakketten verstrekt aan gemeenten. Voor het jaar 2021 heeft gemeente Urk € 768.309 aan compensatie ontvangen. In onderstaand overzicht is de verdeling per tranche weergegeven.

In 2021 heeft gemeente Urk voor € 671.303 aan extra uitgaven moeten doen / minder inkomsten ontvangen over diverse taakonderdelen. In onderstaand overzicht zijn de uitgaven/inkomstenderving over de vijf beleidsprogramma’s weergegeven.