Sociaal domein

Het sociaal beleid van de gemeente Urk is van deze tijd. Het beleid gaat uit van ‘1 gezin, 1 plan en 1 integrale en gecoördineerde aanpak waarbij niemand tussen wal en schip valt’. De toegang tot ondersteuning is integraal en objectief. Het is belangrijk dat de ondersteuning de inwoners helpt. Hun ervaring telt en is een bron om het beleid bij te sturen als dat nodig is.

Het sociaal domein werkt samen met andere gemeenten om:

• De kennis te vergroten
• Meerwaarde te bereiken voor de zorg van inwoners
• Inkoopvoordeel te behalen

Een gezond en positief Urk 2019-2022

Op 4 juli 2019 stelde de gemeenteraad het meerjarenbeleidsplan ‘Een gezond en positief Urk 2019-2022’ vast. Een toekomstgericht evaluatieonderzoek van de eerste beleidsperiode was hier onderdeel van. In het meerjarenbeleidsplan staan de volgende uitgangspunten:

1. Op Urk is de basis op orde;
2. We helpen daar waar nodig;
3. We passen op elkaar;
4. We blijven in verbinding.

In het meerjarenbeleidsplan staan gewenste maatschappelijke effecten. Het document blijft levend door ieder jaar een aantal aandachtspunten aan te wijzen in een uitvoeringsprogramma. De voortgang staat beschreven in de P&C-cyclus.

De Jeugdwet verplicht gemeenten om voor de zwaardere vormen van hulpverlening samen te werken. Het gaat om de inkoop van de meeste zware/complexe vormen van jeugdzorg. In de Centrumregeling Sociaal Domein Flevoland staan deze samenwerkingsafspraken tussen de Flevolandse gemeenten.  

In november 2021 stemde de gemeenteraad in met de Regiovisie Jeugd Flevoland. Dit komt uit de Norm voor Opdrachtgeverschap (NvO). Gemeenten stelden deze vorig jaar in een besluit vast in VNG-verband. Ze zijn het eens dat op onderdelen (boven)regionale samenwerking noodzakelijk is voor:

• De beschikbaarheid van de zorgfuncties die nodig zijn;
• Een zorgvuldige transformatie van het zorglandschap;
• Verminderde bureaucratie.

De Regiovisie Jeugd betekent vooral het bijwerken van het tot nu toe vastgelegde regionale beleid. Deze Regiovisie volgt op:

• het Regionale Beleidsplan Jeugd 2014-2017;
• het regionaal programma Zorglandschap Jeugd Flevoland;
• de regionale notitie Stip op de Horizon.

Aanbesteding Jeugdzorg met lumpsum financiering
Een samenwerkingsverband met Vitree als penvoerder is de opdrachtnemer van ‘Jeugdhulp met Verblijf’. De ondertekening van de overeenkomst was op 4 oktober 2018. De overeenkomst loopt 4 jaar met de mogelijkheid om 2 keer te verlengen met 2 jaar. Het is een contract met een vast budget (lumpsum). Solidariteit pleegzorg zit hier ook in. Door financiële en inhoudelijke discussies is het budget sinds de ondertekening een paar keer aangepast. Het werd een reden om het contract niet te verlengen.

Wetswijziging woonplaatsbeginsel ingevoerd
De betekenis van het woonplaatsbeginsel in de Jeugdwet verandert vanaf 1 januari 2022. De woonplaats bepaalt welke gemeente de jeugdhulp moet bieden en betalen. De implementatie daarvan is begonnen in 2021. Met de invoering werd de uitkering Voogdij/Pleegzorg ongeveer € 2,5 miljoen minder. De implementatie is voor gemeenten en zorgaanbieders een ingewikkeld onderwerp. En dat terwijl de nieuwe aanbesteding Jeugdhulp met Verblijf eraan komt.

Gemeente Almere is de centrumgemeente voor Flevoland. Dit geldt voor Maatschappelijke Opvang, Beschermd Wonen, Vrouwenopvang en Veilig Thuis. Deze regionale afspraken hebben ook invloed op de lokale zorg(afspraken). Daarom is het belangrijk om de uitvoering goed af te stemmen. Gemeente Almere verantwoordt in haar jaarrekening de financiële verwerking van de centrumregeling.

De verantwoordelijkheid voor Beschermd Wonen gaat naar gemeenten over. Dit noemen we doordecentraliseren. Alle Flevolandse gemeenten stelden hiervoor samen het plan rond Zorglandschap Wmo vast.  Daarin staat dat we o.a. minder financiële rijksinkomsten verwachten. Daarom ontwikkelen we samen met de partners een op-, om-, en afbouwplan (OOA-plan). De Rijksoverheid stelde recent de doordecentralisatie uit. Dat betekent niet dat gemeenten nu achterover kunnen leunen. De gemeenten kiezen ervoor om met het proces door te gaan.

Ondersteuning en dagactiviteiten voor 18- en 18+ zijn hulpsoorten. De hulpsoorten vallen niet onder de Regiovisie Jeugd Flevoland of de centrumregeling Flevoland. Daarom koopt gemeente Urk die samen in met gemeente Noordoostpolder. Dat heeft meerdere redenen:

• Ongeveer 95% van de aanbieders die inwoners van Urk zorg bieden zijn ook actief in de gemeente Noordoostpolder;
• We benutten elkaars inhoudelijke kennis van de nieuwe taken;
• We benutten elkaars kennis en kunde van de tarievenstructuur/-opbouw;
• We benutten elkaars kennis en kunde van de inkoopprocessen.

Nieuwe manier van werken uit  aanbestedingen in 2021
In 2021 rondden we diverse aanbestedingen af.

Opmerking: Vanaf 2018 werkt de gemeente Urk met een nieuw administratiesysteem. Door eenduidige administratieve processen is de data nu makkelijker beschikbaar. Ook voor de indicaties rond hulpmiddelen is juiste data vanuit het verleden niet beschikbaar. Vanaf midden 2021 declareren we op een nieuwe manier zodat die data ook beschikbaar komt.

Samen met de gemeente Noordoostpolder troffen we in 2021 ook de voorbereidingen voor de nieuwe Inburgeringswet. Het doel van de nieuwe Wet inburgering 2021 is dat inburgeringsplichtigen zo snel mogelijk volwaardig meedoen aan de Nederlandse samenleving en dat ze zo snel mogelijk (bij voorkeur betaald) werk vinden. Het is daarvoor belangrijk dat het leren van de taal wordt gecombineerd met het meedoen aan de samenleving. Medio maart 2022 zijn de contracten getekend voor de diverse leerroutes, die ROC Friese Poort samen met maatschappelijke partners gaat invullen. Ook maakten we afspraken over het financieel ontzorgen van de inburgeraar.

De vastgestelde verordeningen zijn verouderd en niet makkelijk leesbaar. Het gaat om verordeningen vanuit wetten, jurisprudentie en het beleidsplan sociaal domein. De nieuwe integrale ‘omgekeerde verordening’ vervangt die oude verordeningen. De bedoeling is dat dit document toegankelijker en beter leesbaar is. De gemeenteraad stelde deze omgekeerde verordening in december 2021 vast. Het laat de wetgeving en juridische speelruimte zien op een klantvriendelijke manier. De nieuwe verordening gaat over het hele sociaal domein.

We bekijken opnieuw de beleidskaders Jeugd, Wmo en Participatie. Dat doen we op basis van de ‘omgekeerde verordening’ en de nieuwe werkwijze. Dit staat ook in het Uitvoeringsprogramma 2022.

Financiën

Het Sociaal Domein valt in de jaarrekening onder Programma 1 mit Eenkanger en Programma 2 Urk leert. Deze programma’s verdelen we in deelprogramma’s.

De vrijval in de jaarrekening van € 548.010 komt onder andere door incidentele overschotten op:

• Participatie onderdeel:
  • lagere uitgaven TONK
  • onbenut deel coronabudgetten
  • BBZ is minder aangesproken (door voorliggende voorziening TOZO)
• Vrijval onbenut deel subsidies FRS, Hulp en Steun en AMW

Dit zijn reguliere budgetten die voor de decentralisatie al in de gemeentebegroting stonden. Daarom verwerken we deze niet in het overschot van het Sociaal Domein.

Voordeel Sociaal Domein naar reserve

Door wat meevallers is hebben we een voordeel van € 1.362.064. Het gaat om de onderdelen Inkomensvoorzieningen (Participatie), de oude WMO-taken en de nieuwe taken in het Sociaal Domein. Het bedrag staat al in het overzicht hierboven. Op basis van het eerder genomen raadsbesluit voegden we het bedrag aan de reserve Sociaal Domein toe. Dit om in de toekomst financiële tegenvallers op te vangen. Maar ook om bedragen van 2021 naar 2022 over te hevelen. Hier komt het voordeel door:

• Vergoeding corona voor de zorgkosten (€ 632.000). De gemeente kreeg een vergoeding om de zorg tijdens de COVID-pandemie door te laten gaan. Een deel hiervan gebruikten we om de wachtlijsten in de jGGZ aan te pakken.
• Niet uitgevoerd beleid (€ 216.000). In 2021 vroegen aanbestedingen veel tijd binnen het Sociaal Domein. Het beleid dat op de stapel ligt konden we daardoor nog niet uitvoeren.  Dat levert een incidenteel voordeel op.
• Hogere (regio)opbrengst Beschermd Wonen (€ 294.000). De doeluitkering die de regio krijgt voor Beschermd Wonen is meer dan genoeg. Het overschot verdeelt de regio onder de regiogemeenten. Deze inkomsten begroten we minimaal omdat ze in de toekomst verdwijnen. Daardoor valt het bedrag tot 2023 hoger uit. Hierboven staat vermeld dat de gemeente een lokale taak krijgt in de decentralisatie van Beschermd Wonen. Daarom hebben de jaarlijkse overschotten voor dit doel ook een plek in de reserve Sociaal Domein.  
• Overheveling budgetten 2021 naar 2022 (€ 205.000). Het geld voor corona-activiteiten (jeugd, cultuur, ouderen) hevelen we via de Tussenrapportage over naar 2022. Hierin zit ook geld van doeluitkeringen die in december 2021 beschikbaar kwamen, voor uitvoering in 2022.